دردهای گردن و کمر از شایعترین مشکلات جسمی در دنیای امروز هستند؛ اما برخلاف تصور عموم، همیشه علت آنها گرفتگی عضلات یا وضعیت نادرست بدن نیست. در بسیاری از موارد، این دردها ریشه در آسیب یا فشردگی اعصاب دارند که از ستون فقرات منشاء میگیرند و به اندامها امتداد مییابند.
وقتی اعصاب گردن یا کمر تحت فشار قرار میگیرند، علاوه بر درد، علائمی مانند بیحسی، مورمور، تیر کشیدن یا ضعف عضلانی نیز ظاهر میشود. نادیده گرفتن این نشانهها ممکن است باعث آسیب دائمی به عصب و حتی کاهش عملکرد حرکتی شود.
شناخت تفاوت میان دردهای عضلانی و دردهای عصبی، گام نخست برای درمان مؤثر و پیشگیری از عوارض بعدی است.
آشنایی با ساختار عصبی گردن و کمر
درون ستون فقرات، رشتهای مهم به نام نخاع قرار دارد که مانند یک کابل اصلی، پیامهای عصبی را بین مغز و بدن رد و بدل میکند. از نخاع، شاخههایی به نام ریشههای عصبی بیرون میآیند که به سمت گردن، بازوها، کمر و پاها میروند. اگر این اعصاب دچار فشار یا آسیب شوند، درد و علائمی در نواحی مرتبط با آنها ظاهر میشود.
دردهای ناشی از فشار بر عصب
وقتی عصب در مسیر خود تحت فشار قرار بگیرد، عملکردش مختل میشود و فرد ممکن است درد، بیحسی، مورمور یا ضعف عضلات را تجربه کند. به این حالت، درد عصبی یا نوروپاتیک گفته میشود. این نوع درد معمولاً تیرکِشَنده است و ممکن است از گردن به بازو یا از کمر به پا انتشار پیدا کند.
علل شایع درد عصبی در ناحیه گردن و کمر
دلایل مختلفی میتوانند باعث فشار روی اعصاب ستون فقرات شوند. شایعترین آنها عبارتند از:
- بیرونزدگی دیسک بین مهرهها
- تنگی فضای کانال نخاعی
- التهاب یا آسیب ریشههای عصبی
- برخی بیماریهای عصبی مانند نوروپاتی یا اماس
- علائم هشداردهنده دردهای عصبی گردن و کمر
اگر درد گردن یا کمر شما همراه با علائمی مثل بیحسی، مورمور، ضعف در دست یا پا، تیر کشیدن درد، یا از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع باشد، حتماً باید سریع به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشانه فشار جدی بر عصب باشند.
تفاوت دردهای عصبی با دردهای عضلانی یا استخوانی
دردهای عضلانی معمولاً با حرکت و لمس بدتر میشوند و حس سنگینی یا گرفتگی دارند اما دردهای عصبی تیز، تیرکشنده یا همراه با بیحسی و مورمور هستند و ممکن است از یک نقطه به نقطهای دیگر منتشر شوند. شناخت این تفاوتها کمک میکند درمان در مسیر درست انجام شود.
برای درمان دردهای گردن و کمر با منشأ عصبی به کدام متخصص مراجعه کنیم؟
بهترین گزینه برای بررسی و درمان این نوع دردها، پزشک متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست) است. در برخی موارد نیز، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی یا جراح ستون فقرات میتواند بسته به شدت مشکل وارد عمل شود. مراجعه زودهنگام به پزشک از آسیب دائمی به عصب جلوگیری میکند.
نقش سبک زندگی در پیشگیری از دردهای عصبی
حفظ وضعیت درست بدن هنگام نشستن و ایستادن، تقویت عضلات کمر و شکم با ورزش منظم، کنترل وزن، خواب کافی و دوری از استرس، همگی به سلامت اعصاب ستون فقرات کمک میکنند. همچنین پرهیز از نشستن طولانی پشت میز یا موبایل میتواند جلوی بسیاری از دردهای عصبی را بگیرد.
